CORONA VERSNELT DE DIGITALE EVOLUTIE IN DE ONDERWIJSBEDRIJFSVOERING
De wolharige mammoet leefde ooit in grote delen van Europa, maar na de koudste fase van de laatste ijstijd, ongeveer 21.000 jaar geleden, had het imposante dier te kampen met almaar kleiner wordend graasgebied. Uiteindelijk met uitsterven tot gevolg. Over de exacte oorzaak hiervan wordt door wetenschappers al lang gediscussieerd. Er zijn wetenschappers die het toeschrijven aan de toename van het aantal mensen op aarde. Dat wij mensen een enorme invloed hebben op deze planeet is geen geheim. Maar of onze invloed uiteindelijk heeft geleid tot het uitsterven van de mammoet is nog maar de vraag. Er wordt bijvoorbeeld ook gedacht aan klimaatverandering of zelfs –net als bij de dinosauriërs– een meteorietinslag als oorzaak.
Evolutionaire reacties
Wij mensen gaan niet vrijuit, dat weten we. De mens heeft met zijn opkomst en gedrag de koers van evolutie voorgoed veranderd. Een mooi voorbeeld van deze uitwerking is de evolutie bij vogels. In de door de mens gebouwde steden staan veel hoge gebouwen. Naar schatting komen in de VS alleen al elk jaar zo’n 800 miljoen vliegende dieren -waaronder dus vogels- om, doordat ze in botsing komen met zo’n schepping van de mens. Wetenschappers denken dat hierin het bewijs ligt voor een aantal belangrijke evolutionaire reacties bij vogels. Om sterfte als gevolg van deze botsingen te voorkomen zijn ze zich namelijk in de loop van de tijd anders gaan gedragen. Sommige soorten zijn minder gaan vliegen. Ook zijn er soorten waarbij de vleugels van vorm veranderd zijn, waardoor ze sneller van richting kunnen veranderen.
Ook in onze organisaties zien we voorbeelden van dit soort evolutionaire reacties terug. Ingegeven door veranderingen in onze omgeving passen we de werkwijzen in onze organisaties aan om te overleven.
Digitale evolutie
Neem digitalisering als voorbeeld. In de drang om meer impact (of rendement) te genereren uit de beschikbare middelen, zijn organisaties continu bezig met optimalisering van hun bedrijfsprocessen. Ook onderwijsinstellingen zoeken naar hun kansen om steeds weer betere prestaties te realiseren met de hun beschikbare bekostiging. Ze zoeken naar mogelijkheden om efficiëntie te verhogen, leerlingen sneller en beter van dienst zijn en naar hoe belangrijke informatie veiliggesteld en gebruikt kan worden in de organisatiesturing. In de laatste decennia worden hierbij in toenemende mate digitale middelen ingezet. Zo vervingen we bijvoorbeeld repeterend mensenwerk, door automatisering met robots of software. En ook verminderen we inefficiënte handelingen. We maken bijvoorbeeld papieren gegevensdragers digitaal, zodat ze makkelijker toegankelijk zijn, minder ruimte innemen en veilig zijn opgeborgen. We verminderen onze reistijd door steeds vaker virtueel te vergaderen met collega’s of klanten. En we elimineren steeds meer dubbele handmatige invoer door gegevensuitwisseling mogelijk te maken tussen belangrijke complementaire databases. De evolutionaire reactie ‘digitaliseren’ wordt groter en groter. Het is dé trend.
Stroomversnelling
En toen was er corona… Van nature staan wij mensen niet te juichen wanneer ons werk vervangen wordt door levenloze machines en software. Toch heeft corona heeft ons geholpen de beschikbare digitale middelen meer te omarmen. Onze laptop, smartphone en digitale archieven zijn ineens onmisbaar geworden. We vergaderen in deze crisistijd vooral virtueel, onze studenten en leerlingen krijgen (gedeeltelijk) digitaal les en we doen massaal aan telewerken. Dankzij deze digitale toepassingen slagen we erin onze nieuwe 1,5-metermaatschappij op gepaste afstand draaiende te houden. In feite werden we door corona geconfronteerd met een versie van de wereld waarin digitaal misschien nog de enige veilige manier van werken is.
Besluitvorming onder druk
Besluitvormingsprocessen ten aanzien van investeringen in digitalisering gaan noodgedwongen in een stroomversnelling. Hierdoor zijn al grote stappen vooruit gezet. Met name de menselijke weerstanden en terughoudendheid wordt makkelijker omgegaan ten faveure van het ‘overlevingsdoel’ van de korte termijn. Maar wat blijft daar van over zodra corona ons dagelijks leven niet meer beheerst? Worden de evolutionaire reacties van het digitaliseren dan minder heftig of anders? Concluderen we misschien van een aantal genomen investeringsbesluiten dat ze niet hebben geleid tot het beoogde effect? Dat de ’digitaliseringstornado’, die de corona heeft voortgebracht wellicht niet altijd heeft bijgedragen aan de missie van het onderwijs: ‘het beste onderwijs voor ieder kind’. Wat doen we dan?
Digitaal is de toekomst
Terwijl ik dit schrijf denk ik ook weer terug aan die arme mammoet. Was die meteoriet misschien zijn corona? Gingen de klimaatveranderingen daardoor sneller dan de natuurlijke evolutie aankon? Hij heeft het niet gered. Zo denk ik dat de gegevensdrager papier op de werkvloer het niet gaat redden. Digitaal is de toekomst. Al zal het nog even duren voordat die toekomst overal het ‘nieuwe nu’ is geworden.
Voor ons ‘nieuwe nu’ is de winst dat we door corona in de breedste zin zijn wakker geschud. Het besef is ingedaald dat we moeten blijven optimaliseren met de inzet van de reeds beschikbare technologie, bij meer stakeholders dan ooit. Bij onze klanten zie ik dit terug doordat er merkbaar meer wordt nagedacht over het benutten van de kansen die de voor ons beschikbare middelen in zich hebben. Mensen en processen, maar ook zeker de techniek. Want wees nou eerlijk, benut jouw organisatie het volledige potentieel van Office365 of HR2day bij het realiseren van de organisatiedoelen? Wanneer heb je jezelf dat voor het laatst afgevraagd? Evolutie is een continu proces, waarbij we blijven kijken naar onze omgeving en daardoor optimaal veranderen. Wil je verder praten over het benutten van deze kansen? Maak dan snel een afspraak met mij of een van onze adviseurs.
